W dniu 8 września 2020 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął uchwałę nr 115/20 w sprawie programu ochrony powietrza dla stref w województwie mazowieckim, w których zostały przekroczone poziomy dopuszczalne i docelowe substancji w powietrzu.
Dlaczego sporządzono Program ochrony powietrza?
Został on sporządzony ze względu na przekroczenia dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu w powietrzu, a dla aglomeracji warszawskiej również ze względu na przekroczenie poziomu dopuszczalnego ditlenku azotu.
Od kiedy i kogo obowiązuje?
Program wszedł w życie 30 września 2020 r. i obowiązuje do 31 grudnia 2026 r. Jest aktem prawa miejscowego obowiązującym na terenie całego województwa mazowieckiego.
Obowiązuje m.in. burmistrzów, prezydentów miast, dyrektorów szkół, przedszkoli, przychodni zdrowia i szpitali, policję, straż miejską, podmioty korzystające ze środowiska oraz osoby fizyczne niebędące podmiotami korzystającymi ze środowiska, działające na terenie województwa mazowieckiego.
Co zawiera program?
Program zawiera m.in. wykaz działań naprawczych, niezbędnych do podjęcia w celu poprawy jakości powietrza oraz wskazuje podmioty odpowiedzialne za ich wdrożenie a także plan działań krótkoterminowych. Działania te obowiązują w przypadku ogłoszenia przez GIOŚ powiadomienia o ryzyku wystąpienia lub wystąpieniu przekroczenia norm jakości powietrza (przekroczenia poziomu alarmowego, informowania, dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu).
Jakie działania naprawcze wskazuje POP?
- ograniczanie emisji substancji z procesu wytwarzania energii cieplnej dla potrzeb ogrzewania i przygotowania ciepłej wody w lokalach mieszkalnych, handlowych, usługowych oraz użyteczności publicznej - działanie obejmuje dwa poddziałania:
- szczegółową inwentaryzację źródeł niskiej emisji, którą należy wykonać najpóźniej do 31 grudnia 2021 r. oraz aktualizować corocznie do końca roku,
- wymianę/likwidację źródeł ciepła,
- kontrole przestrzegania tzw. uchwały antysmogowej (uchwał nr 162/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 24 października 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa mazowieckiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw) oraz zakazu spalania odpadów i pozostałości roślinnych,
- edukacja ekologicznej,
- ograniczanie wtórnej emisji pyłu poprzez czyszczenie ulic na mokro, w granicach obszaru zabudowanego oraz przestrzeganie zakazu używania spalinowych i elektrycznych dmuchaw do liści,
- zwiększanie powierzchni zieleni,
- poprawa jakości taboru komunikacji miejskiej poprzez wymianę autobusów na autobusy o napędzie elektrycznym lub spełniające przynajmniej normę EURO VI,
- rozwój komunikacji tramwajowej,
- opracowanie raportu dotyczącego możliwości zminimalizowania zatorów i obniżenia emisji ditlenku azotu na skrzyżowaniach objętych systemem ITS oraz jego wdrażanie,
- przygotowanie szczegółowego planu stworzenia i wdrożenia stref ograniczonego transportu w oparciu o normy emisji EURO, wdrożenie stref ograniczonego transportu w wersji pilotażowej, wdrożenie stref ograniczonego transportu w wersji docelowej,
- przygotowanie i wdrożenie systemu monitorowania emisji z transportu, pozwalającego na bieżący monitoring wpływu ruchu drogowego na jakość powietrza.
Termin rozpoczęcia realizacji wszystkich działań naprawczych (oprócz inwentaryzacji źródeł niskiej emisji) to 1 stycznia 2021 r.
Jakie działania określa plan działań krótkoterminowych?
Celem wdrożenia działań krótkoterminowych jest niedopuszczenie do przekroczenia poziomów alarmowych, informowania, dopuszczalnych lub docelowych albo, w przypadku ich przekroczenia, jak najszybsze obniżenie stężeń. Plan określa działania konieczne do podjęcia przez administrację rządową i samorządową, placówki oświatowe i służby zdrowia, policję, straż miejską, przedsiębiorstwa, podmioty gospodarcze, podmioty korzystające ze środowiska, osoby fizyczne, mieszkańców.
Plan określa działania w przypadku ryzyka przekroczenia norm dla: pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5, benzo(a)pirenu oraz dwutlenku azotu.
Rodzaje działań do podejmowania wraz z katalogiem konkretnych działań:
Informacyjne, np.:
- informacja w sposób zwyczajowo przyjęty (np. na stronach www, tablicach ogłoszeń),
- powiadomienie poprzez Regionalny System Ostrzegania (RSO) o każdym powiadomieniu, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) o powiadomieniu poziomu czerwonego dla PM10 i dwutlenku azotu,
Ograniczające emisję, np.:
- korzystanie z roweru, komunikacji miejskiej/gminnej,
- niepalenie w kominku, nierozpalanie grilli i ognisk,
- nieużywanie dmuchaw do liści,
- zraszanie pryzm materiałów sypkich,
- zawieszenie uciążliwych prac budowlanych,
Operacyjne, np.:
- wzmożone kontrole kotłów, pojazdów, czystości dróg, zakazu spalania odpadów,
Ochronne, np.:
- ograniczenie intensywnego wysiłku fizycznego, przebywania dzieci i osób starszych na otwartej przestrzeni na zewnątrz,
- ograniczenie wietrzenia pomieszczeń.
Kiedy podejmowane są zadania wymienione w planie działań krótkoterminowych?
Plan działań krótkoterminowych wszedł w życie 30 września 2020 r. Opisane działania obowiązują w przypadku ogłoszenia przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska powiadomienia o ryzyku wystąpienia lub wystąpieniu przekroczenia norm jakości powietrza.
Powiadomienia o ryzyku przekroczenia ogłaszane są na stronach internetowych: Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska(otwiera się w nowej karcie), Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego(otwiera się w nowej karcie), na stronach miejskich oraz w aplikacji 19115, za pośrednictwem Regionalnego Systemu Ostrzegania (aplikacja RSO), na paskach informacyjnych telewizji regionalnych lub w przypadku ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego za pośrednictwem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (SMS – alert RCB).
Takie powiadomienie trwa zwykle od 1 do kilku dni (ale czasem może obowiązywać kilka miesięcy i dłużej). Okres obowiązania powiadomienia określany jest każdorazowo w powiadomieniu GIOŚ.
Jaki dodatkowy obowiązek wprowadza Program?
Uchwała wprowadza obowiązek przekazania deklaracji o wymianie bądź instalacji źródła ciepła. Dotyczy on instalacji źródeł ciepła we wszelkich budynkach służących celom mieszkalnym bądź gospodarczym znajdujących się na terenie nieruchomości, w przypadku, gdy wymiana realizowana jest ze środków własnych bez udziału środków gminnych.
Deklarację (CEEB) przekazuje się w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia użytkowania nowego źródła ciepła osobiście lub listownie.
Linki i pliki:
