W niedzielę 12 sierpnia uczciliśmy pamięć żołnierzy Armii Krajowej poległych 74 lata temu, 10 sierpnia 1944 roku w magazynie broni Obwodu AK „Bażant”:
- ppłk. dr. Franciszka Grodeckiego,
- plut. pchor. Jana Garsteckiego ps. „Robotnik”,
- kpr. pchor. Bogusława Kołodziejskiego ps. „Rżewski”,
- kpr. Tomasza Pondra ps. „Tomek”,
- sierż. Józefa Sikorskiego ps. „Józef”
- oraz sierż. pchor. Dionizego Rybińskiego ps. „Betka” z obsługi magazynu broni, który został oddzielony od pozostałych, zabrany na przesłuchania i zamordowany w niemieckim więzieniu policyjnym na Radogoszczu w Łodzi w styczniu 1945 r.
Zgodnie z wieloletnią tradycją uroczystość rozpoczęła się mszą św. w miejscowym kościele parafialnym św. Jadwigi Śląskiej, celebrowaną przez długoletniego kapelana Środowiska AK „Mielizna” Milanówek ks. prałata Zbigniewa Szysza, przy udziale pocztu sztandarowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Podniosłą atmosferę podkreśliła też specjalna oprawa muzyczna w wykonaniu Capelli Milanoviensis („Hymn do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego, XVI-wieczna pieśń „Mądrość Ojca Wszechmocnego”) oraz Dariusza Biernackiego (preludium Fryderyka Chopina „U stóp krzyża”, „Modlitwa Armii Krajowej” Adama Kowalskiego) przy akompaniamencie Alicji Brzeskiej.
Następnie zostały złożone kwiaty na grobie poległych żołnierzy na miejscowym cmentarzu parafialnym, po czym główna część uroczystości miała miejsce przy pomniku przy ul. Wojska Polskiego, nieopodal miejsca wysadzonego w 1944 r. magazynu broni, gdzie do czasu przeprowadzenia ekshumacji pod koniec 1945 r. spoczywały także w tymczasowej mogile ciała zamordowanych.
Po raz pierwszy, oprócz wspomnianego pocztu sztandarowego ŚZŻAK, mieliśmy zaszczyt i przyjemność gościć w Milanówku przedstawicieli Zarządu Głównego ŚZŻAK: prezesa prof. dr. hab. Leszka Żukowskiego wraz z wiceprezesem dr. hab. Markiem Cieciurą oraz władze Okręgu Warszawa ŚZŻAK: prezesa prof. dr. hab. Jerzego Majkowskiego i wiceprezesa Ryszarda Ostrowskiego.
Jak co rok obecni byli już nieliczni żołnierze Środowiska AK „Mielizna” Milanówek, członkowie rodzin zamordowanych, przedstawiciele władz miasta i zarządu powiatu grodziskiego, milanowskich instytucji i organizacji, harcerze hufca ZHP im. Janusza Kusocińskiego w Milanówku, delegacja OSP Milanówek oraz partnerzy i sponsorzy uroczystości. Już piąty rok z rzędu w uroczystości biorą udział goście z wielkopolskiego Sierakowa, wraz z rodziną jednego z poległych – Jana Garsteckiego oraz organizatorem przyjazdów Sierakowian do Milanówka – Jarosławem Łożyńskim.
Po okolicznościowych przemówieniach nastąpiło przekazanie na ręce przedstawicieli władz miasta - przewodniczącej Rady Miasta Małgorzaty Trębińskiej i zastępcy burmistrza Marka Sudomirskiego - tabliczki z kodem QR, przygotowanej przez ŚZŻAK, oraz jej umocowanie na pomniku, dzięki czemu informacje o tym miejscu, opis wydarzeń i życiorysy poległych będą szeroko dostępne dla odwiedzających na urządzeniach przenośnych. Zostały także przekazane tabliczki do umieszczenia na grobie poległych oraz na pomniku upamiętniającym inne tragiczne wydarzenie w Milanówku, w którym 29 lipca 1944 r. zginęli dwaj oficerowie AK przy próbie odbicia swojego dowódcy.
Na zakończenie oficjalnej części obchodów miałam zaszczyt otrzymać z rąk prezesa ZG ŚZŻAK odznaczenie pamiątkowe „Za zasługi dla ŚZŻAK”. Chwile wzruszeń i zadumy zapewniła obecnym na koniec Barbara Wałaszek wykonując przy akompaniamencie własnym gitary „Gdzie są chłopcy z tamtych lat” Sławy Przybylskiej oraz „Nadzieję” Jana Pietrzaka, po czym wszyscy zgromadzeni otrzymali ulotki z życiorysami poległych, przygotowane przez wiceprezesa ŚZŻAK oraz okolicznościową publikację w opracowaniu graficznym Mariusza Koszuty, będącą symbolicznym upamiętnieniem wydarzeń sprzed 74 lat.
Coroczne uroczystości upamiętniające tragiczne wydarzenia z 10 sierpnia 1944 r. gromadzą coraz liczniejsze grono mieszkańców naszego miasta. Szczególnie budujący i zarazem wzruszający jest widok najmłodszych przedszkolaków z powagą i przejęciem składających kwiaty. Ostatni przewodniczący Środowiska „Mielizna” Andrzej Szolc, w tym samym miejscu w 2014 r. w swoim wystąpieniu mówił: „Uczestniczymy w różnych ogólnopaństwowych obchodach, ale przede wszystkim winniśmy czcić nasze własne lokalne święta, by uczcić pamięć naszych dowódców i kolegów. Póki żyjemy, póki jeszcze poruszamy się po świecie, chciałbym, żebyśmy tę tradycję utrzymali”. Słowa te, zwłaszcza po Jego śmierci, brzmią jak symboliczny testament i zobowiązanie dla nas, młodszych pokoleń, do kultywowania pamięci o naszych Bohaterach.
Dziękuję za zgodną i twórczą współpracę przy organizacji obchodów 74. rocznicy tragicznej śmierci żołnierzy AK w magazynie broni całemu składowi Społecznego Komitetu Organizacyjnego: Elżbiecie Kubek, Hannie Młynarskiej, Małgorzacie Trębińskiej, Dariuszowi Biernackiemu i Mariuszowie Koszucie oraz partnerom: Urzędowi Miasta Milanówka i Milanowskiemu Centrum Kultury, Powiatowi Grodziskiemu, parafii św. Jadwigi Śląskiej i hufcowi ZHP im. Janusza Kusocińskiego oraz sponsorom, bez których zaangażowania nie byłoby możliwe zorganizowanie uroczystości, a zwłaszcza późniejszego spotkania jej uczestników: Eko-Bud Hanna Młynarska, Biuro Usług Inżynierskich Tomasz Smoleń, restauracji Tajemniczy Ogród, Stowarzyszeniu Pamięci Rodzinnej, Zakładowi Usługowemu JP Jarosław Paćko, firmom Stachpol, Am-Bud, Andrea, Studiu Graficznemu Impress, Małgorzacie Trębińskiej, Elżbiecie Kubek, Krzysztofowi Filipiakowi i Zdzisławowi Borawskiemu.
W imieniu Społecznego Komitetu Organizacyjnego
„Pamiętamy 10 sierpnia 1944 – Milanówek”
Maria Smoleń
